Hoe weet ik of ik loden leidingen in huis heb? Hoe kan ik lood in water laten testen in Den Haag? Lees onderstaande informatie goed voordat je een lood test voor drinkwater koopt. Misschien is dit namelijk niet nodig.
In Den Haag staan veel oude mooie gebouwen. Hier bestaat kans op loden leidingen en dus kans op een inname van lood via jouw drinkwater. Sinds de jaren ‘60 wordt er niet meer gewerkt met loden leidingen. Bij de meeste renovaties worden loden leidingen direct verwijderd uit huis en vervangen door koper of plastic. Koper komt ook in het drinkwater terecht, echter is dit (tot een redelijke hoogte) geen giftige stof. Sterker nog: er is een minimum aan koper wat je lichaam nodig heeft om te functioneren (bron). Het is soms lastig om te zien of bij een renovatie de loden leidingen zijn weggehaald. Men dacht er vroeger makkelijker over dan nu en heeft de lastig te bereiken stukjes soms laten zitten. Jij kunt zelf op onderzoek gaan naar jouw leidingen door een paar stappen te volgen. Als je er niet uitkomt bestel je onze test, vul je een flesje, en kijken wij wat er in zit.
Drie stappen om te checken of leidingen van lood kunnen zijn
- Als jouw huis gebouwd is vóór 1960 is er kans dat er loden leidingen liggen. Daarna zijn loden leidingen verboden geworden. Hier check je de leeftijd van jouw huis https://bagviewer.kadaster.nl/.
- Als je zicht hebt op jouw waterleidingen kun je zelf bepalen of deze van lood zijn. Het is een harde pijp met verdikkingen die "plok" doet als je erop tikt met een mes.
- Kun je niet alles zien of twijfel je? Koop dan een test bij een geaccrediteerde leverancier van lood analyses.
Zit er lood in jouw water? Licht de buren in en raadt hen aan ook op onderzoek te gaan.
Ik heb een brief gekregen van Gemeente Den Haag over lood
De gemeente heeft in de week van 2 december een brief gestuurd naar alle inwoners van Den Haag die risico lopen op loden leidingen in hun huis. Ze hebben dus niet specifiek gekeken welk huis er meer of minder risico heeft op loden leidingen. Je hoeft je dus niet direct zorgen te maken; de enige reden dat jij een brief hebt gekregen is dat jij in een oud huis woont. De gemeente weet niet of/wanneer dit gerenoveerd is en weet niet hoe het er van binnen uit ziet. Jij bent nu op de hoogte van het risico van lood. Hopelijk kan je met de informatie op deze website de volgende stap zetten.
Ik heb loden leidingen in mijn huis in Den Haag, wat moet ik doen?
Je hebt loden leidingen, wat nu? Allereerst is het van belang dat je bekijkt hoe erg de situatie is. Heb je alleen een “worst case” test gedaan? Dan wil je eigenlijk ook weten hoeveel lood er wordt afgegeven aan “vers” water, na spoelen dus. Dus heet een “best case” test. Vaak vallen de best case testresultaten lager uit dan de “worst-case”. Heb je een jong gezin, of behoor je tot een risicogroep? Dan zijn hoge looduitslagen zorgelijk en moeten deze snel worden aangepakt. Behoor je voor zover je weet niet tot een risicogroep, en heb je geen jonge kinderen? Dan is er minder haast bij, je loopt niet direct risico. Je kunt bijvoorbeeld de leidingen vervangen, een filter installeren ín of ná je kraan of een filterkan kopen. Let op: In Nederland is er nog geen keurmerk voor "filteren op lood". Lees dus altijd goed de productinformatie en vraag hun lab-certificaten op.
Loden leidingen oplossen, wat zijn de kosten?
Er zijn grofweg vijf opties om jouw water weer goed te krijgen. Deze hebben allen voor en nadelen.
- €5,- per dag je drinkt en kookt uit flessenwater
- €25,- Een extern filter, zoals een kan. Je vervangt de filters tijdig en neemt genoegen met een matige werking.
- €400,- tot €1000,- Een intern filter, voor de kraan. Je vervangt deze veel minder vaak en filtert ook andere stoffen uit het water.
- €500,- tot €2000,- Loodgieter inschakelen om de leiding te vervangen €500,- tot €2000,-
Is DUNEA verantwoordelijk voor de loden leidingen in Den Haag?
Dunea is niet verantwoordelijk voor de situatie in jouw huis. Zij heeft immers geen zicht op wat er is toegepast en op welke manier. Waar Dunea wel verantwoordelijk voor is, is de waterkwaliteit van het aangevoerde water. Dit geldt tót aan de watermeter. Voor sommige parameters van zaken die uit jouw kraan komen, zoals PFAS en bacterien, zal dit van buiten komen. Maar in geval van loden leidingen zal het probleem doorgaans in jouw huis liggen en dit is dan niet de verantwoordelijkheid van Dunea.
Is gemeente Den Haag verantwoordelijk voor de loden leidingen?
Nee. De gemeente Den Haag is alleen verantwoordelijk voor de leidingen in haar eigen gebouwen, als eigenaar. Denk aan het gemeentehuis, maar ook kinderdagverblijven, GGD locaties, scholen en universiteitsgebouwen. Dit soort panden worden vaak van de gemeente gehuurd.
De gemeente is niet verplicht om jou een brief te sturen over mogelijke loden leidingen in je huis. Dit doet zij alleen omdat het om de gezondheid van haar inwoners gaat en niemand anders deze voorlichtende rol in lijkt te nemen. Nu is het wel zo dat de landelijke overheid de gemeenten aanzet tot actie (na veel aandringen vanuit de tweede kamer).
Mijn water is boven de norm voor lood. Wat nu?
Je hebt je water getest bij een geaccrediteerd laboratorium en hebt een resultaat gekregen in microgram per liter. Is dit boven de norm? En wat betekent dit?
De huidige norm van lood is 10 microgram per liter. Om te kijken of een waterpunt onder of boven de norm meet worden meerdere metingen gedaan op random tijden. Het gemiddelde van deze metingen is dan bepalend of het water uit dit punt voldoet aan de norm. Het aantonen van loden leidingen gaat anders. Er worden hier één of twee metingen gedaan en gekeken of de gemeten waarden aantonen of er loden leidingen zijn of niet. Je doet dit volgens:
"Worst case meting": 6 uur geen water gebruiken (de leidingen geven dan lood af), daarna 1 liter water tappen en testen op lood. Resultaat is de hoogst mogelijke waarde op lood en dus aanleiding, of niet, voor loden leidingen.
"Best case": 3 minuten water laten stromen, dan een 1 liter water tappen, en dan testen op lood. Hier zie je hoeveel lood er aan vers water wordt afgegeven.
Zoals je leest kun je niet automatisch zeggen dat jouw water "aan de norm" voldoet. Wel gaan rechters er van uit dat bij loden leidingen ook de norm wordt overschreden.
Hoe meet ik of mijn water boven de norm voor lood toetst?
Eigenlijk gebeurt dit niet voor particulieren op de manier die hierboven is beschreven. Maar als je een “best-case” meting combineert met een “worst-case” meting weet je hoe hoog het loodgehalte in jouw water maximaal is én hoe laag het loodgehalte minimaal is nadat je flink hebt gespoeld. Als deze metingen beiden boven de norm toetsen kun je helaas vrij zeker zijn dat jouw gemiddelde water ook boven de norm zal toetsen. Andersom werkt het helaas niet: het is per situatie afhankelijk hoe snel het loodgehalte stijgt na het doorspoelen van het water.
Is mijn huisbaas verantwoordelijk voor loden leidingen?
De eigenaar van een pand is verantwoordelijk voor de gezonde leefomgeving aldaar. Officieel vallen de waterleidingen hier ook onder. De huurder mag er vanuit gaan dat het water uit de kraan "schoon" is. De meeste eigenaren staan er voor open om de huurder een test te laten doen of betalen hier zelfs voor. In geval van loden leidingen is de eigenaar niet direct verplicht tot renovatie. Wel wordt er steeds vaker een huurkorting afgedwongen (soms via de rechter) die tot wel 60% kan oplopen.
Dus in het kort: ja, de huurbaas is verantwoordelijk voor de loden leidingen in zijn of haar huis.
Ik wil mijn water op lood laten testen in Den Haag
Je woont in een huis in Den Haag dat is gebouwd vóór 1960, twijfelt over de leidingen, en wilt zeker weten dat deze vrij zijn van lood? Dan bestel je op onze website makkelijk een loodanalyse. Klik hierboven op "bestel direct" of lees meer op de homepage.