Zijn loden leidingen verboden?

Officieel moet de verkopende partij het aangeven als bekend is dat er loden leidingen aanwezig zijn. Dit kan als gebrek worden gezien. Ook staat het aangegeven bij het verkoopcontract: “zijn er loden leidingen”? Doorgaans wordt hier “weet ik niet” op geantwoord. Daarnaast wordt er in deze tijden vaak een ouderdomsclausule ingebouwd in het contract. Hierdoor gaat de koper akkoord met gebreken die in verband staan met de oudheid van de woning. Daar vallen loden leidingen onder. Bron: Business Insider

Als je een huis hebt gekocht met loden leidingen is het natuurlijk aan te raden deze leidingen te verwijderen. Als om welke reden dan ook de renovatie wordt uitgesteld kun je:

• Flessenwater gebruiken om te drinken en te koken.
• Een filterkan kopen om gefilterd water bij de hand te hebben. Echter moet je ook het water wat je gebruikt om mee te koken filteren, je komt dan snel tekort. De laatste optie is dan vaak het meet praktisch:
• Installeer een loodfilter tot de leidingen zijn vervangen. Hier hebben wij een pagina aan gewijd en een product voor ontwikkeld: Abonnement loodfilter – altijd loodvrij water

a)    Gereguleerde (sociale) woonruimte

Sinds 2017 heeft de huurcommissie in het gebrekenboek opgenomen dat een loodconcentratie van meer dan 10 microgram per liter drinkwater een ernstig gebrek oplevert (categorie C). De aanwezigheid van een loden leiding zelf is dus nog geen gebrek, wel als deze veel lood afgeeft aan het water. De huurcommissie kan tot 40% huurverlaging toekennen tot het probleem is opgelost Bron: VBTM advocaten. Een recente uitspraak bij de rechtbank Amsterdam tegen Ymere heeft zelfs tot 60% huurverlaging geleid. Ook werd daar duidelijk dat de metingen bij Water-Lab (bij Eurofins) gelden als bewijs voor huurverlaging. Bron - Rechtbank

b)    Geliberaliseerde woonruimte

Er is nog geen rechtspraak over de vraag of de aanwezigheid van loden leidingen een gebrek oplevert in de vrije woningmarkt. Bij de beoordeling van een zaak als deze zal de kantonrechter wel refereren aan het beleid van de huurcommissie zoals hierboven beschreven. Hij hoeft zich hier echter niet aan te houden. Bron: VBTM advocaten.

De eigenaar van de woning is verantwoordelijk voor de waterleidingen ná de meter. In geval van een huurhuis is dus de huurbaas verantwoordelijk voor het vervangen van de leidingen en de kosten die daarbij komen kijken. In sommige gevallen kan de huurcommissie worden ingeschakeld om de huurbaas zover te krijgen dat deze actie neemt. Soms is een tijdelijke maatregel nodig, zoals het plaatsen van een loodfilter of gebruiken van een filter kan.

Indien de leidingen tot de watermeter nog van lood zijn is het drinkwaterbedrijf de eigenaar, en verantwoordelijk voor het vervangen van de leiding.

Indien het gebouw beheerd wordt in een VVE constructie, is het in het regelement geregeld hoe de leidingen zijn verdeeld. Vaak is het zo dat de hoofdleiding (en reparaties) valt onder de VVE. De woonlagen zelf zijn dan weer verantwoordelijk voor hun eigen aftakking op de verdieping

De meeste gemeentes in Nederland hebben zelf vastgoed wat verhuurd wordt, hier zijn zij als huurbaas verantwoordelijk voor de leidingen. Dit zijn bijvoorbeeld kinderdagverblijven of ouder-kind locaties.

In jouw geval als particulier heeft de gemeente helaas weinig mogelijkheden om het probleem aan te pakken. Zij zijn hier niet direct verantwoordelijk voor (dat is de eigenaar van het huis). Wel hebben zij een rol in de gezondheid van hun inwoners. Zo sturen sommige gemeentes een brief naar de huizen van voor 1960 om inwoners te attenderen op de mogelijkheden van loden leidingen.

De gemeentes zetten ook druk op woningcorporaties waar dit nodig blijkt.

Uit kamerstukken uit Juli 2020 (Bron: Kamerstukken 27625-506) blijkt het volgende actieplan van de overheid:

Er is bij de aanpak gekozen voor een inzet op het (weer) vergroten van het collectief bewustzijn ten aanzien van de problematiek van lood in drinkwater, op het stimuleren en faciliteren en het bieden van handelingsperspectief voor gebouweigenaren en bewoners ten aanzien van het onderzoek naar lood in het drinkwater, de aanpak ervan en het nemen van tussentijdse maatregelen, op duidelijke afspraken over de sanering van prioritaire gebouwen en op het waar nodig actualiseren van de regelgeving.

Hier wordt ingaan op:

• Het stimuleren van bewustwording en het bieden van handelingsperspectief door middel van communicatie en gerichte voorlichting;
• Het faciliteren van sanering van loden leidingen in bestaande bouw;
• Duidelijke afspraken over sanering bij distributie- en aansluitleidingen en prioritaire installaties w.o. scholen en kinderdagverblijven en openbare gebouwen;
• Het aanpassen van regelgeving w.o. het verlagen van de loodnorm in drinkwater;
• Het verbeteren van (de uitvoering van) het stelsel om de afgifte van lood door nieuwe drinkwaterproducten zoals leidingen en kranen te verlagen;
• Het houden van toezicht op de loodafgifte van consumentenproducten zoals metalen gebruiksvoorwerpen en koffiezetapparaten en het – daar waar nodig – aanscherpen van de betreffende regelgeving.

Er zijn op dit moment geen overheidssubsidies voor het vervangen van loden leidingen. In het verleden was dit er wel: van 1999 tot 2005 kon een aanvraag worden ingediend om een deel van de verbouwingskosten te vergoeden (Bron: Wetten Overheid). Er zijn ongeveer 14.000 woningen gesaneerd. Bij het evalueren van deze subsidie in 2006 “viel niet te zeggen hoe groot de afname van het aantal woningen met loden drinkwaterleidingen door ongesubsidieerde sanering, renovatie en sloop was en dat dus niet viel te zeggen hoe groot de resterende problematiek nog was” (Bron: officiële bekendmakingen)

De gezondheidsraad raadt het Rijk in 2019 echter wel aan om te onderzoeken welke mogelijkheden er zijn om loden leidingen te vervangen en de kosten deels te vergoeden. (Bron: Gezondheidsraad)

De gemeente Amsterdam heeft intussen 250 gratis loodtests beschikbaar gesteld voor het opsporen van loden leidingen.

Helaas mag dat ja. Het drinkwaterbesluit zegt dat producten die ín de waterleiding worden gebruikt (boilers) niet de norm voor lood (10 mcg/l) mogen overschreiden. Echter geldt deze wet niet voor apparaten die je aansluit op, of gebruikt na, de kraan. Een quooker, een koffiezetapparaat of een ouderwetse waterkoker mogen volgens de wet 100 mcg/l lood aan water afgeven. Dat is net zoveel als water dat door 15 meter loden leidingen stroomt. De rijksoverheid zegt hierover:

“Producten die vóór de kraan worden gebruikt, zoals watermeters, leidingen, boilers (inclusief installaties die kokend water leveren), geisers en de kranen zelf vallen onder de drinkwaterregelgeving. Producten die na de kraan worden gebruikt vallen onder de wetgeving voor voedselcontactmaterialen. Voorbeelden van dergelijke producten zijn waterkannen en –kokers, koffiezetapparaten, keukengerei en bestek en serviesgoed. Deze producten moeten aan dezelfde eisen voldoen als verpakkingsmateriaal. De eisen aan metaal als voedselcontactmateriaal zijn niet Europees geharmoniseerd en dus zijn de eisen van de Warenwet van toepassing. Voor water houden deze eisen in dat de afgifte van lood door metalen voorwerpen beperkt moet blijven tot 100 microgram/L. Naar het inzicht van het RIVM is deze wettelijk grens verouderd” Bron: kamerstukken.

In de Nederlandse wet is in het Drinkwaterbesluit vastgelegd welke materialen worden verkocht. Deze wet geldt voor materialen die ín het leidingnetwerk horen: kranen, koppelstukjes, boilers, etc. Deze materialen moeten aan het KIWA keurmerk voldoen. Bij een KIWA gekeurde kraan mag je er, na 3 maanden spoelen, vanuit gaan dat deze geen lood meer afgeeft. Er zijn echter ook niet-KIWA gekeurde producten op de markt (uit China, of Oost-Europa. Deze worden op de bouwmarkt gewoon verkocht en kunnen meer lood afgeven, ook na de drie maanden ingebruikname. Als jij zeker weten geen loden leidingen hebt, maar wel een hogere loodwaarde, zou dit het geval kunnen zijn.